(ဧပြီလ 5, 2022) ဘရာဇီးလ်တွင် လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်တစ်ခု၌ တစ်နှစ်တာသည် Shaji Thomas အတွက် တစ်သက်တာအခွင့်အရေးနှင့် မလုံလောက်ပေ။ Amazon ၏ တောထူထပ်သော တောအုပ်များတွင် အိမ်တစ်လုံးရှာရမည်ဟု Kerala ဖွား သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပညာရှင် အနည်းငယ်သာ သိခဲ့၏။ လွန်ခဲ့သည့် 32 နှစ်အတွင်း Shaji သည် အပူပိုင်းမိုးသစ်တောများကို ကယ်တင်ရုံသာမက ဒေသ၏ဗဟိုချက်တွင်နေထိုင်သော လူ့အဖွဲ့အစည်း 60 ကျော်ကို မြှင့်တင်ရန်အတွက်လည်း အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ အသက်စွန့်ခဲ့သည်။ ရုန်းကန်နေရသော်လည်း အခြားနည်းလမ်းကို မလိုချင်ပါ။
“၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ Sao Paulo ကိုရောက်ပြီး တစ်နှစ်လောက်သာ ဒီနိုင်ငံမှာနေဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ဘယ်တော့မှ ပြန်မရနိုင်ဘူး၊ ဒါက ကျွန်တော် အမြဲတမ်း ဂုဏ်ယူရမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုပါပဲ” ဟု ဘရာဇီးနိုင်ငံ၊ Belém တွင်နေထိုင်သော သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးပညာရှင်က မျှဝေသည်။ အင်တာဗျူးတစ်ခုအတွင်း၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အိန္ဒိယ.
စိမ်းလန်းသော ကျားနက်တစ်ကောင်
Kerala ၏ Kottayam ခရိုင် Ramapuram ရွာတွင် ကြီးပြင်းလာသူ Shaji သည် မိသားစုတွင် ကလေးခြောက်ဦးအနက် တတိယမြောက်ဖြစ်သည်။ သူ့အဖေက ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး သူ့အမေက အိမ်ရှင်မပါ။ သူ့ဘဝရဲ့ ကနဦးနှစ်တွေမှာ အိမ်မှာ ကျူရှင်သင်ကြားခဲ့တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားဟာ ကိန်းဂဏန်းတွေနဲ့ ထက်မြက်တယ်။ "ကျွန်တော် Indian Sainik ကျောင်းဝင်ခွင့် စာမေးပွဲတောင် အောင်ခဲ့ပေမယ့် အမေက ကျွန်တော့်ကို အဝေးကို ပို့ဖို့ စိတ်မ၀င်စားခဲ့ဘူး" လို့ သူက ဝေမျှခဲ့ပြီး သဘာဝက သူ့ကို ကလေးဘဝတုန်းကတောင် စိတ်ဝင်စားစေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူနဲ့ထပ်တူ ကျောင်းပျော်တယ်။ “ကျွန်တော်က ကျောင်းသားကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး ကင်းထောက်တွေ၊ လမ်းပြတွေနဲ့ NCC တွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ကိုကိုး၊ ရော်ဘာ၊ ကော်ဖီ၊ အုန်းသီး၊ ကောက်စိုက်ငရုတ်ကောင်းတွေ စိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်ယာမြေတွေရှိတယ်” ဟု Shaji ကဆိုသည်။
သို့သော်လည်း သူ့အဖေက သူ့ကို ဒေသတွင်း နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ တောင်းဆိုတဲ့အခါ သူ့အိတ်တွေကို ထုပ်ပိုးပြီး လူမှုရေးသိပ္ပံ၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးကို ဆက်လုပ်ဖို့ Mysuru တက္ကသိုလ်ကို ထွက်လာခဲ့တယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူသည် Mysuru ရှိ Vidyaniketan Institute မှ ဒဿနိကဗေဒဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ “ကောလိပ်အတွင်းမှာ၊ လူမျိုးစုအသိုင်းအဝိုင်းတွေနဲ့ နေထိုင်ခဲ့တဲ့ Odisha ကို သွားလည်ဖို့ အခွင့်အရေးရခဲ့တယ်” ဟု Shaji က ဆက်ပြောသည်။
သူဘွဲ့ရပြီးသောအခါ၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းအဖွဲ့အစည်းမှ Divine Work မှ Sao Paulo တွင် နိုင်ငံရပ်ခြားလေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်ကို တစ်နှစ်လုပ်ခွင့်ရခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က အိန္ဒိယမှ ဘရာဇီးသို့ တိုက်ရိုက်လေယာဉ်မရှိသဖြင့် သူသွားမည့်နေရာသို့ တစ်ပတ်ကြာအောင် ခရီးဆက်ခဲ့သည်။ “ဘယ်သူမှ ကျွန်မကို လာလာမကြိုဘူး၊ တက္ကစီခပေးဖို့ ကျွန်မမှာ ပိုက်ဆံမလောက်ဘူး။ ဘယ်သူမှ အင်္ဂလိပ်လို မပြောတတ်သလို ပေါ်တူဂီကိုလည်း မသိပါဘူး။ ကံကောင်းထောက်မစွာပဲ တက္ကစီဒရိုင်ဘာတစ်ယောက်က ကျွန်တော့်ကို ကရုဏာသက်ပြီး တက္ကသိုလ်မှာ ထားခဲ့တယ်” ဟု သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားက ဖော်ပြသည်။
သစ်တောအုပ်ထိန်းသူ
၎င်းသည် ၎င်း၏အိပ်မက်ဖြစ်သော်လည်း Shaji သည် ဘရာဇီးလ်အစတွင် “အလွန်ထူးဆန်းသည်” ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ခွက်တစ်ခွက်ကို ငုံ့ပြီး ဖျားသွားမှ Caipirinhaဂျပန်ဆရာတစ်ဦးထံမှ ပေါ်တူဂီဘာသာစကားကို သင်ယူရန် ဖျော်ရည်ဟု သူထင်ခဲ့သော ထူးခြားသော အခိုက်အတန့်များကို မျှဝေခံစားနိုင်ခဲ့သည်။
သို့သော် ၎င်းသည် ဘရာဇီးနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ လူမှုရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင် ၎င်း၏အင်စတီကျု၏ပါဝင်ပတ်သက်မှုဖြစ်ပြီး လူမှုအသိုက်အဝန်းအသီးသီးမှ ရင်ဆိုင်နေရသောပြဿနာများကို သူ၏စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် နားလည်မှုတို့ကို တိုးပွားစေသည်။ သူသည်လည်း လက်တင်အမေရိကရှိ အကြီးဆုံးလှုပ်ရှားမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် မြေယာမဲ့အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုတွင် သူ့ဘဝကို ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့သည်။ သင်တန်းပြီးဆုံးသောအခါ အင်စတီကျုက သူ့ကို ဓမ္မပညာလေ့လာရန် ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး ဆက်လက်နေထိုင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
1991 ခုနှစ်တွင် Shaji သည် Amazon သို့ အားလပ်ရက်ခရီး သွားရောက်ခဲ့ပြီး လေယာဉ်ဖြင့် လေးနာရီနှင့် သင်္ဘောဖြင့် 12 နာရီကြာ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ “Afro-နွယ်ဖွားတွေဖြစ်တဲ့ Quilombola အသိုင်းအဝိုင်းကို ကျွန်တော် သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဧည့်သည်တွေအပေါ် သူတို့ရဲ့ရန်လိုမုန်းတီးမှုတွေအကြောင်း ပုံပြင်တွေ ကြားခဲ့ရတယ်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်၏ အတွေ့အကြုံသည် လုံးဝခြားနားပါသည်။ သူတို့ရဲ့ အကြီးအကဲက ကျွန်တော့်ကို ညစာစားဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပြီး ဂုဏ်ပြုတဲ့ အမှတ်အသားဖြစ်တဲ့ ပထမဆုံး ပန်းကန်ပြားကို လာပေးတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။
အဲဒီ့အခါမှာ လူမှုအသိုက်အဝန်းတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာပေါင်းများစွာကို သူသိလာရတယ်။ “ဘရာဇီးနိုင်ငံအများစုဟာ အမေဇုန်သစ်တောတွေနဲ့ ဖုံးလွှမ်းနေပြီး ဒီမှာနေထိုင်တဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတော်တော်များများက Afro-မျိုးရိုးတွေပါ။ တစ်ချိန်က သူတို့၏ဘိုးဘေးများသည် ဤမြေများကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ဖူးသော်လည်း ယခုအခါ ထိုလူများသည် မြေယာတူးဖော်မှု၊ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် သစ်မာဖီးယားဂိုဏ်းများ၏ နှောင့်ယှက်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။ သူတို့မြေကို သိမ်းပိုက်ပြီး အလကားလုပ်တယ်။ ၎င်းတို့တွင် ရေသန့်၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ပညာရေး သို့မဟုတ် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စင်တာများသို့ပင် ဝင်ရောက်ခွင့် မရှိပါ။” ဟု သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ပညာရှင်က ဆိုသည်။
၁၉၉၃ တွင် သူသည် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ၏ အခွင့်အရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရန် အမေဇုန်တောများသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ နောက်ခြောက်နှစ်ကြာအောင် သူသည် အမေဇုန်မြစ်အတွင်း လှေပေါ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အသီးသီးသို့ သွားရောက်ကာ မြေယာပဋိပက္ခများတွင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။
မာဖီးယားဂိုဏ်းများ အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်မှုများ၊
ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားသည် ဘရာဇီးတွင် မိသားစုနှင့်အတူ ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်နေသော်လည်း ခရီးက မက်မောစရာမဟုတ်ပေ။ သစ်တောကိုကာကွယ်ပေးရင်း သူတို့ရဲ့အခွင့်အရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရင်း လူမှုအသိုက်အဝန်း ၆၀ ကျော်နဲ့ အလုပ်လုပ်ရင်း Shaji ဟာ မြေယာနဲ့ သစ်တောမာဖီးယားဂိုဏ်းတွေအပါအဝင် လူတွေနဲ့ ပြဿနာတက်ခဲ့ပါတယ်။ သူသည် ခြိမ်းခြောက်ရုံသာမက ၎င်းတို့ကိုလည်း တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ “သစ်သားမာဖီးယားတွေက ငါ့လှေကို နစ်ဖို့ အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားပေမယ့် ငါလွတ်မြောက်ဖို့ ကံကောင်းခဲ့တယ်” လို့ Shaji က ဆိုပါတယ်။ နာမည်ကြီး ဘရာဇီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Dorothy Stang အပါအဝင် သူ့သူငယ်ချင်း အနည်းငယ်က သူ့လောက် ကံကောင်းခြင်း မရှိခဲ့သလို တောမာဖီးယားဂိုဏ်းတွေရဲ့ ပစ်သတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ “ကျွန်တော်က Amazon ရဲ့ နေထိုင်သူတွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့အတွက် တူညီတဲ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ Dorothy နဲ့ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူမသေဆုံးမှုက ကြီးမားတဲ့ ထိုးနှက်ချက်ဖြစ်ပေမယ့် တိုက်ပွဲကို မရပ်တန့်နိုင်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်” ဟု တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက မျှဝေသည်။
သူသည် ဒေသခံများအတွက် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်နေသော်လည်း နိုင်ငံခြားသားတစ်ဦးအနေဖြင့် သူ့အဆင့်အတန်းကို မကြာခဏ ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ “ကျွန်တော် မသွားဘူးဆိုတာ သူတို့ကို သက်သေပြဖို့အတွက် ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ ဘရာဇီးနိုင်ငံသားဖြစ်ခဲ့တယ်” ဟု Shaji က ဆိုသည်။ မြေယာဥပဒေကို နားလည်သဘောပေါက်ခြင်းက ဤအသိုင်းအဝိုင်းများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ထမ်းဆောင်နိုင်စေမည်ကို သိရှိနားလည်ပြီး Shaji သည် Belém ရှိ Estácio do Pará ကောလိပ်တွင် 2003 ခုနှစ်တွင် ဥပဒေပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
သွားရမည့်မိုင်များ...
ဆယ်စုနှစ်သုံးစုကြာပြီးနောက်၊ Shaji သည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများနှင့် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဘရာဇီးလ်ရှေ့နေတစ်ဦး၊ အသက် 17 နှစ်အရွယ်သား Santosh နှင့် လေးနှစ်အရွယ်သမီး Sofia တို့နှင့်အတူ ၎င်း၏ဇနီး Elysangela Pinheiro နှင့် Belém တွင်နေထိုင်သော Shaji သည် နောက်ထပ်လုပ်စရာများရှိသေးသည်ဟု ခံစားရသည်။ “၂၀၀၂ ခုနှစ်အထိ ဒီလူတွေက အစိုးရဆီက အကူအညီ မရသေးဘူး။ Luiz Inácio Lula da Silva အာဏာရလာပြီးနောက် အခြေအနေတွေ ပိုကောင်းလာပေမယ့် နောက်ဆက်တွဲအစိုးရတွေဟာ ဒီအသိုင်းအဝိုင်းတွေ ပိုမိုကောင်းမွန်လာဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ မရှိပါဘူး။ မြေယာသိမ်းယူမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် အစီအမံမရှိပေ။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးသော ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ရေအောက်သို့ ကျဆင်းသွားခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်းရှိ ဧရာမ ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ရေအောက်သို့ နစ်မြုပ်သွားသော ရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်းအများအပြားကို Amazon တွင် တည်ထောင်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ရှင်းပြသည်။
လက်ရှိတွင် သူသည် သဘာဝအရင်းအမြစ်စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ Federal University of Pará တွင် သုတေသီတစ်ဦးအဖြစ် လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ ၎င်းသည် ဌာနေတိုင်းရင်းသားအသိုင်းအဝိုင်းများအတွက် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ အသိပညာပေးရေးဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများနှင့် သစ်တောများဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများစွာကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အားလပ်ချိန်များတွင် သားဖြစ်သူနှင့်အတူ မီးဖိုချောင်ဥယျာဉ်သို့ သွားလေ့ရှိသည် သို့မဟုတ် Amazon တစ်လျှောက်တွင် မိသားစုနှင့်အတူ အချိန်အကြာကြီး လမ်းလျှောက်ထွက်ခြင်းကို နှစ်သက်သည်။
၎င်းတို့စုံတွဲသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်အနည်းငယ်က အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ အလည်အပတ်ရောက်ရှိစဉ် Shaji သည် ၎င်း၏မိသားစုနှင့် အဆက်အသွယ်များစွာမရှိခဲ့ပေ။ “ကျွန်တော့်အဖေမရှိတော့ဘူး၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော့်အမေက ကျွန်တော့်ဆီလာလည်တာကို အရမ်းပျော်ခဲ့တယ်” ဟု သူနိဂုံးချုပ်သည်။
- Shaji Thomas ကို လိုက်ကြည့်ပါ။ LinkedIn တို့, Facebook ကနှင့် Instagram ကို
တော်တယ်